Η LEGO – Based Therapy (Θεραπεία με βάση τα τουβλάκια LEGO), αναπτύχθηκε από τον Δρ. Dan LeGoff (Κλινικό Νευροψυχολόγο) στην Αμερική. Ο LeGoff είχε παρατηρήσει ότι τα παιδιά με αυτισμό (όπως και τα περισσότερα παιδιά!) έλκονται πολύ από τα LEGO, έτσι ανέπτυξε μια μέθοδο όπου τα παιδιά φτιάχνουν, συνεργατικά, κατασκευές από LEGO, με στόχο να βοηθηθούν κυρίως στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων.

Στη θεραπεία αυτή, τα παιδιά δουλεύουν μαζί για να κατασκευάσουν τα μοντέλα LEGO. Η δουλειά της κατασκευής ενός μοντέλου (με οδηγίες) είναι χωρισμένη έτσι, ώστε ένα παιδί να ενεργεί ως «μηχανικός» και να περιγράφει τις οδηγίες, ένα δεύτερο παιδί ενεργεί ως «προμηθευτής» και βρίσκει τα τούβλα και ένα τρίτο παιδί είναι ο «οικοδόμος» και συναρμολογεί το μοντέλο. Τα παιδιά, το καθένα με την σειρά του, παίζει και τους τρεις αυτούς, διαφορετικούς, ρόλους. Διασπώντας το έργο της οικοδόμησης (της κατασκευής) τα παιδιά καλούνται να συνεργαστούν, να επικοινωνήσουν, να λύσουν κοινά προβλήματα και να ασκήσουν πολλές διαφορετικές κοινωνικές δεξιότητες.

Ο ενήλικας, αρχηγός της δραστηριότητας, συνεργάζεται με τα παιδιά, για να διευκολύνει τις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις. Η δουλειά του είναι να επισημάνει και να τονίσει στα παιδιά τα κοινωνικά προβλήματα, όταν και όποτε προκύπτουν και να προτρέπει και εξασκεί τα παιδιά, στο να βρίσκουν τις δικές τους λύσεις, για όποιες κοινωνικές δυσκολίες.

Αρχικά, η Θεραπεία με βάση το LEGO δημιουργήθηκε για παιδιά με υψηλό λειτουργικό αυτισμό ή σύνδρομο Asperger. Τώρα χρησιμοποιείται ευρύτερα, με παιδιά που αντιμετωπίζουν άλλες δυσκολίες κοινωνικής επικοινωνίας. Οι λογοθεραπευτές, έχουν επίσης προσαρμόσει την προσέγγιση αυτήν, κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να χρησιμοποιείται σε παιδιά με χαμηλότερη λειτουργικότητα και σε εκείνα που έχουν χαμηλότερο επίπεδο λεκτικής επικοινωνίας.

Μέχρι στιγμής, έχουν γίνει περίπου 15 μελέτες που ερευνούν την αποτελεσματικότητα της Θεραπείας με βάση τα LEGO. Μια πρόσφατη ανασκόπηση αυτών των μελετών είπε ότι υπήρχαν κάποιες ενδείξεις ότι η Θεραπεία με βάση τα LEGO βοηθά τα παιδιά με αυτισμό με τις κοινωνικές τους δεξιότητες και συμπεριφορά. Τα καλύτερα αποτελέσματα ήταν όταν η παρέμβαση έγινε από κλινικούς ή εκπαιδευτικούς επαγγελματίες. Όσον αφορά τις ελεγχόμενες μελέτες, ο Owens et al (2008) διαπίστωσε ότι η Θεραπεία με βάση τα LEGO βελτίωσε τη διάρκεια των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, μείωσε τις δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές και κάποιες συγκεκριμένες κοινωνικές δυσκολίες που συνδέονται κυρίως με τον αυτισμό, σε σύγκριση με μια άλλου τύπου παρέμβαση.

Oι ακόλουθοι παράγοντες συμβάλλουν στην επιτυχία της LEGO – Based Therapy:

• Το LEGO είναι ένα γνωστό παιχνίδι που σε κάνει να συμμετέχεις, χωρίς να προκαλεί άγχος, επομένως τα παιδιά είναι πιο πιθανό να το παρακολουθήσουν και να συνεχίσουν να παίζουν.
• Τα παιδιά με παρόμοια ενδιαφέροντα (όπως στο LEGO!) έρχονται μαζί (βρίσκονται μεταξύ τους). Έτσι, τα κοινωνικά απομονωμένα παιδιά αισθάνονται ότι ανήκουν κάπου.
• Στη LEGO – Based Therapy, οι κοινωνικές δυσκολίες και τα κοινωνικά προβλήματα λύνονται καθώς και όταν προκύπτουν, με φυσικό τρόπο και απλά, αντί να μαθαίνουν τα παιδιά, υποθετικά, για καταστάσεις που μπορεί να συμβούν.
• Τα παιδιά μπορούν να ασκηθούν στο να συμμετέχουν σε μια ομάδα, μαζί με άλλους ανθρώπους, σε ένα μη- απειλητικό, υποστηρικτικό περιβάλλον.
• Τα παιδιά διευκολύνονται από τον ενήλικα θεραπευτή (συντονιστή της ομάδας) στο να ξεπερνούν τις δικές τους δυσκολίες, παρά να έχουν κάποιον να τους υποδεικνύει συνεχώς τί να κάνουν και τι να μην κάνουν. Αυτό μπορεί να κάνει τη μάθηση πιο εύκολη στο να την θυμούνται καθώς και να την γενικεύουν και σε άλλα περιβάλλοντα.
• Το LEGO είναι ένα παιχνίδι που εκτιμάται από τους συνομηλίκους, πράγμα που σημαίνει ότι η συμμετοχή σε ένα club LEGO μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες για να συνομιλήσουν και με άλλα παιδιά εκτός της ομάδας, για το τί κάνουν στην δραστηριότητα αυτή. Αυτό δημιουργεί περισσότερες ευκαιρίες για κοινωνική αλληλεπίδραση και συνεργασία με άλλους.
• Το LEGO είναι συνήθως κάτι στο οποίο, τα παιδιά με αυτισμό είναι ικανά. Αυτό σημαίνει ότι εστιάζουμε και παρατηρούμε τις δυνατότητές τους αντί τις δυσκολίες τους, χτίζοντας έτσι την αυτοεκτίμησή τους.
• Ο ρόλος του θεραπευτή είναι να επισημάνει και να επαινέσει τις θετικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, σε κάθε ευκαιρία και να στηρίξει τα παιδιά να λύσουν ενεργά, σαν ομάδα, όποιο πρόβλημα κοινωνικής δυσκολίας προκύψει.